Aswoensdag is in de katholieke traditie het begin van de 40 dagen durende Vastentijd, die loopt tot en met Paaszaterdag, ook Stille Zaterdag genoemd. Van Aswoensdag tot Pasen zijn er veertig vastendagen, waarbij de zondagen niet worden meegerekend. Aswoensdag wordt voorafgegaan door vastenavond en het carnaval.
Aswoensdagdiensten richten zich op de dood en berouw die de as vertegenwoordigt. In veel kerken wordt de as gemaakt van de palmtakken die zijn verbrand van de vorige Palmzondagdienst.
Na een dienst of mis zal de pastoor of priester hun gemeente uitnodigen om de as op hun voorhoofd te ontvangen. Er wordt een kruispatroon of een ander soortgelijk merkteken gemaakt.
Deze plechtige dag begint een tijd van meditatie, reflectie, zelfonderzoek, studie en contemplatie wanneer christenen hun eigen sterfelijkheid en zondigheid overwegen ter voorbereiding op Pasen.
ASWOENSDAG GESCHIEDENIS
Het gebruik van as tijdens spirituele gelegenheden heeft oude niet-christelijke wortels. Aswoensdag en de bijbehorende overtuigingen dateren echter uit de 6e eeuw.
Asoplegging
In de vroege middeleeuwen werd het opleggen van as bij de mannen over het gehele hoofd en bij de vrouwen het voorhoofd gestrooid als start van de boetetijd. Dit ritueel was enkel bestemd voor zondaars die officieel tot boete werden veroordeeld. Later werd dit een algemeen gebruik omdat men ervan uitging dat iedereen tegen God of zijn medemensen gezondigd had.
Als teken van berouw en vasten komt het gebruik van as in de Bijbel veelvuldig voor. De boeteling strooide zich as over het hoofd. Vaak ging hij daarbij gehuld in een zak, die als boetekleed werd gedragen. Vandaar de uitdrukking "in zak en as zitten".
Lokale gebruiken
In de regio van Antwerpen wordt er op Aswoensdag traditioneel pruimentaart gegeten, in Nederland haring (het zogenoemde haringhappen).Krentenbroodjes op Aswoensdag in Eisden-dorp.
DATA
17 februari 2021
2 maart 2022
22 februari 2023
14 februari 2024
5 maart 2025
18 februari 2026
10 februari 2027
1 maart 2028
14 februari 2029
